Tóm tắt 8 loại tính tình chuyên biệt của con người

ChChừng 4, 5 năm trước, trong một lần lang thang nhà sách cũ, tôi tìm được một cuốn sách khá thú vị về tính tình/tính cách của con người. Có thể nói đây là cuốn sách duy nhất tôi đọc liên quan đến việc phân tích và phân loại tính tình con người (trừ những bài viết rải rác trên mạng cũng có nói về chủ đề này). Cuốn sách được biên dịch dưa trên những tài liệu, luận văn khoa học trong và ngoài nước nên có thể nói những hiểu biết đưa ra rất thuyết phục. Mặc dù vậy, trong nỗ lực khái quát tính tình của một con người, cuốn sách vẫn nhấn mạnh một điều rằng: tính tình con người là bẩm sinh và vì vậy không có tính tốt hay tính xấu (do đó khi nói đến tính tình của một con người, ta không quy kết giá trị đạo đức ở đây) mà chỉ khi “tính tình kết hợp với nhân cách con người đó, đưa đến những việc làm, những hành động cụ thể có ảnh hưởng đến người khác, trong một hoàn cảnh riêng biệt, thì mới xét đến khía cạnh đạo đức của người ấy”. Bên cạnh đó, việc đưa ra 8 loại tính tình chuyên biệt của con người chỉ là sự phân loại khoa học và mang tính chất tương đối, thực tế sẽ không có ai tuyệt đối khớp với một loại tính tình nào (vì vậy bạn hoàn toàn ở thể thấy mình vừa có những đặc điểm của loại tính tình này vừa có những đặc điểm của loại tính tình khác) và cũng đừng hiểu một cách đơn giản rằng, bởi vì bạn sở hữu một loại tính tình tích cực/tiêu cực mà cuộc đời bạn sẽ tự nhiên thành công/thất bại bởi như đã nói, tính tình là cái có sẵn và thông qua sự rèn luyện, thử thách, kinh nghiệm sống… ta mới hình thành nên cái gọi là tính cách. Và chính tính cách mới là thứ tạo nên cuộc sống của chính bạn.

1. Người duy cảm 

:

Đặc tính cơ bản:

-  Tình cảm dễ thay đổi, hời hợt:  vui sang buồn, sôi động sang chán nản và ngược lại nhưng cái buồn, cái chán chỉ là thoáng qua như sương khói mong manh bởi họ là người dễ quên. Trong con người họ không tồn tại triết lý cao siêu mà chỉ có trí tưởng tượng và cảm xúc dồi dào. Họ cũng là người dung dị, hồn nhiên, có thể đáng yêu tuy nhiên không phải là người có thể đặt niềm tin lớn vì thực chất đối với họ chả có gì là thật sự quan trọng cả.

-  Nhu cầu cảm xúc cao : luôn tìm kiếm những gì mới lạ, thích tự đổi mới mình, thích thử nghiệm, muốn làm người khác ngạc nhiên và chú ý tới mình. Đối với người duy cảm, cuộc sống sẽ trở nên đáng chán nếu không tìm được cảm giác mới lạ.

-  Thích lang thang, không định hướng: thích đi đó, đi đây, rong chơi nhàn tản. Khi yêu, yêu rất say đắm nhưng mau chán, tình cảm không bền lâu. Bởi với họ sự chân thành, chung thủy không quan trọng bằng cái mới, lạ.

- Có sức quyến rũ : với bản tính nồng nhiệt, khả năng thích ứng hoàn cảnh mới cao, giao thiệp giỏi nên người duy cảm là mẫu người có sức hấp dẫn đối với người khác, thậm chí rất được ngưỡng mộ (trừ những người thân thuộc mới biết tỏng “bụng dạ” của họ thôi).

- Phản ứng nhanh, bất thường : biểu lộ cảm xúc nhanh chóng, nhất thời. Tóm lại là dễ bị kích thích.

Giá trị định hướng: Giải trí, vui chơi .

 2. Người đa tình

:

Đặc tính cơ bản:

- Dễ bị tổn thương: nguyên nhân gây xúc động thường bị dìm sâu vào tâm hồn, gây ảnh hưởng về sau dẫn đến kết quả là “vết thương lòng” ngày càng trở nên trầm trọng.

- Cảm năng chuyên biệt: mẫu người này rất nhạy cảm đối với một kích thích hay biến cố nào đó và vì vậy, chỉ có những gì họ cho là quan trọng mới khiến họ bị kích động. Trái lại, đối với những sự việc khác, họ hoàn toàn bình thản.

- Trầm tư, hướng nội, thích sự cô quạnh: thường ưu tư, hướng nhiều về đời sống nội tâm, ít chú ý đến ngoại cảnh và những thay đổi bên ngoài. Sự cô độc không làm họ đau khổ tuy nhiên do “mơ gió, tưởng trăng”, hay lo sợ vẩn vơ và quay nhìn quá khứ nên chả mấy chốc, họ lại bị tổn thương.

- Tự phân tích, tự biết rõ bản chất và nhược điểm của mình: mẫu người này thật ra rất sáng suốt, họ ý thức rõ thân phận mình, nhận biết những rào cản cuộc sống, nhược điểm bản thân khiến họ bất lực, tổn thương… Chính vì vậy, bão tố lại nổi lên trong lòng họ vì không thực hiện được ước nguyện.

- Yêu chuộng thiên nhiên: họ tìm đến thiên nhiên như một nơi ẩn náu yên bình với khuynh hướng sống giản dị, khắc khổ bởi họ luôn muốn tránh xa cuộc sống đua chen, lừa lọc ngoài xã hội.

- Dễ ưu tư, sầu muộn: tâm trạng luôn có nét buồn mang mang, u ẩn xa vắng dù đang lúc vui chăng nữa.

- Sống nhiều với quá khứ: những biến cố trong quá khứ xảy ra đối với người đa tình luôn tồn tại như một thứ bom nổ chậm. Chính vì vậy, họ chịu đựng rất lâu nỗi đau mà tại thời điểm xảy ra, họ vờ như không cảm thấy điều gì.

 -  Nhút nhát, chịu nhẫn nhịn, an phận: trong giao tiếp, là người rụt rè, vụng về. Cũng là người hay do dự, thiếu quyết tâm trong hành động. Mặt khác họ chẳng bao giờ chịu tuân phục sự sai khiến, khuyên bảo của ai ngoài bản thân họ.

- Bi quan, yếm thế: bởi tất cả những điểm nên trên, người đa tình thường thất vọng, buồn phiền dẫn đến phẫn uất, chán ghét cuộc đời.

- Có những lúc xung động bất chợt: cảm xúc lâu ngày bị đè nén có thể bộc phát mãnh liệt ở mẫu người này, như bờ đê ngăn dòng nước, lâu ngày bị xói mòn và bùng nổ không tránh khỏi.

- Ít khả năng suy luận trừu tượng: không thích các lý thuyết khoa học, ít nghĩ về tương lai và dự định phương hướng cho mình. Với họ, cuộc sống không có đường nét rõ rệt và ổn định.

Giá trị định hướng: Sống thâm trầm, cách biệt.

 3. Người hiếu hoạt

:

-  Có nhiều nhu cầu thể chất : làm việc không ngừng và ít khi đắn đo, suy nghĩ chín chắn để sàng lọc, chọn lựa cái nào cần, cái nào không. Vì “làm trước, tính sau” nên thường không đạt kết quả cao như mong muốn.

- Có óc hợp đoàn, xã giao tính: có khả năng hòa hợp, hòa đồng với kẻ khác. Họ năng động, ứng xử nhanh nhạy, niềm nở, đối đãi tử tế nên dễ gây tác động đến mọi người. Thích hòa mình vào tập thể, sẵn sàng đón nhận cảm nghĩ, tâm tình của người xung quanh.

- Có sáng kiến, có khả năng lôi kéo người khác, thích làm chính trị : luôn tìm tòi cái mới, không thích rập khuôn, bắt chước theo đuôi người khác. Làm việc hăng say, có nhiều sáng kiến, biết ứng biến, có tài hùng biện.

- Lạc quan và tin tưởng ở tương lai: sống với hiện tại, tin tưởng vào việc họ làm, luôn hòa mình vào cuộc sống trước mắt. Họ không cần biết đến uẩn khúc nội tâm, không thắc mắc suy tư về ý nghĩa và giá trị cuộc đời sẽ như thế nào. Họ lạc quan, yêu đời, không trói mình trong nguyên tắc, hệ thống tư tưởng hay trường phái nào. Có khuynh hướng tự do cấp tiến, không cố chấp cũng không để tâm oán ghét ai. Tuy nhiên họ cũng dễ mất phương hướng và chùn bước trong những sự việc đòi hỏi tính kiên trì bởi họ tin vào hiệu quả cấp thời nên không dự liệu được những khó khăn, trở ngại về sau.

 - Thiếu tự chủ, hành động nông nổi, hời hợt : do chủ quan, người hiếu hoạt thường có lời nói và hành động vượt quá sự chừng mực hoặc hành động hấp tấp, bồng bột, thiếu sự tính toán chu đáo.

Giá trị định hướng: hành động.

(Còn nữa...)