Quá chừng mệt mỏi

Đã đọc đến trang 107. Đa phần những bài thơ đều đã đăng rải rác trên các trang mạng và tôi đã đọc qua. Đi qua thương nhớ hay Có bao nhiêu người đã đi qua thương nhớ mà quên được nhau? của Nguyễn Phong Việt là xuất bản phẩm đầu tiên và đến nay là duy nhất tôi mua trong năm nay. Một quyển thơ nhã nhặn với hai tông màu đen - trắng. Có thể vì đa số bài thơ tôi đã đọc, cảm xúc xúc động nếu có như lần đầu tiên đã không còn, ở những bài thơ tôi vốn rất yêu thích. Cũng có thể vì thơ là thứ mỗi lần bạn chỉ nên nhấm nháp đọc một bài. Đọc một lúc quá nhiều như ăn khi đã no. Không thể nào thấy mọi thứ đều ngon như khi bụng rỗng.

Tôi đã đọc đến trang 107. Bài thơ gây xúc động nhất cho tôi đến đây là bài thơ tôi vốn chưa đọc trước đây. Bài thơ ở trang 70: Rồi sẽ đến lúc con phải trở về. Một bài thơ rất cá nhân của Nguyễn Phong Việt. Tác giả đưa  tên mình vào đây ("V. sống có vui không?"). Có lẽ mỗi bài thơ của Nguyễn Phong Việt đều là một lời kể chuyện, câu chuyện của tác giả, câu chuyện của ai đó trong cuộc đời này. Những suy nghĩ, cảm xúc mang tính đương thời, dễ hiểu và dễ đồng cảm. Có lẽ sức hút của thơ Nguyễn Phong Việt là vậy. Là không cầu kỳ về mặt nghệ thuật, rất nhiều khi như một bài văn với cách ngắt dòng của một bài thơ. Khó để thuộc nằm lòng. Nhưng dễ để đi thẳng vào lòng người. Thơ thì chỉ cần có vậy.

"con đã ước mình đừng sinh ra để không bao giờ phải sống mỏi mệt

chỉ ước mình là dòng nước mà thôi..."

Có phải ai trong chúng ta cũng từng trải qua quãng đời này, với ước mơ duy nhất trong cuộc sống lại là chưa bao giờ được sinh ra. Có lúc có người nói với tôi rằng họ chỉ muốn chết. Cũng có lúc tôi sẵn buông ra suy nghĩ gieo mình qua hiên nhà. Chúng ta nói về cái chết khi cảm thấy như không có con đường để đi. Sống chỉ còn là chuỗi ngày phí hoài trong cảm giác thất bại của bản thân trước cuộc đời. Chúng ta không đau khổ nữa. Chúng ta chán nản đến mức đau khổ cũng không buồn viếng thăm. Chúng ta tuyệt vọng.

"Cảm giác bất lực đã khiến con từng ngày trở nên lặng câm

thui thủi mà sống

con ghét cay ghét đắng cái gọi là số phận

... xô con xuống ngày tháng của đơn côi..."

"Đã không còn biết lòng mình buồn hay vui

khi ước mơ trong tim đã chết rồi!"

...

Tôi quá chừng mệt mỏi. Để tin tưởng vào ngày mai.

Ai lý luận với ân tình cho đáng*

Chuyện tình Lệ Giang xuất bản năm 2010. Đến khoảng giữa năm 2012, tôi mới cầm trên tay. Tôi nghĩ mình bị thu hút bởi tên gọi, bởi trang bìa gợi cảm giác hoài cổ, và biết đâu chừng, là đó đây những lời hoa mỹ về một chuyện tình lãng mạn được giới thiệu trong cuốn tiểu thuyết này. Khi ngồi đây tưởng nghĩ lại để viết ra những dòng này, kỳ thực tôi đã quên nhiều chi tiết. Đôi khi tôi ngán ngẩm con người mình. Vào cái lúc trong tôi cồn cào những suy nghĩ, đa mang những cảm xúc, tại sao tôi không nói toạc móng heo ra. Tại sao tôi trở nên quen thuộc với việc dồn nén vào đáy tâm tư và chỉ muốn bắt đầu dè sẻn phơi bày khi, chỉ khi, cái đầy ắp cho một điều gì đó, đã dần trống rỗng, đã dần cạn mòn. Tôi cứu rỗi tâm hồn mình hay đến lúc cần được ai cứu rỗi. Hay nhiều tuổi hơn nghĩa là thích băng qua mọi thứ trong tâm thế giả thản hơn để một lúc nào đó, chỉ trong giây phút chạnh lòng nào đó, người ta mới để cho mình bồi hồi tưởng nhớ. Tưởng nhớ khi đã quên. Có thể mọi việc đơn giản hơn. Viết, đầu tiên có thể là tiếng gọi khản thiết của những tâm tư tình cảm đã ở vào giai đoạn "bùng phát" - như người tù khát cháy tự do chạy nhảy khắp cùng trời cuối đất vào cái ngày thoát ly khỏi số phận tù đày. Nhưng viết, sau cùng có thể chỉ là việc ngồi xuống và kể lại. Những thứ còn sót lại trong tâm trí. Những thứ còn muốn kể. Sống để kể lại - đã nghe đâu đó câu nói này. Có thể đó có cũng là một lý do để sống. 

Chuyện tình trong cuốn sách này không như tôi mong đợi. Tôi đã liên tưởng một tình yêu lãng mạn nhưng sâu sắc khởi nguồn từ sự đồng điệu giữa hai tâm hồn xa lạ đã tình cờ gặp nhau tại một miền đất được mệnh danh là "Venice của phương Đông" - một Lệ Giang tĩnh lặng và hoài cổ, nơi những du khách đến rồi ra đi với vẻ đẹp của nó trong trái tim. Sự không thành của một cuộc tình không dựa trên bất kỳ nền tảng nào, bao gồm cả danh tính trong thế giới loài người, là điều chúng ta có thể thấy trước được. Như những khoảnh khắc mãnh liệt bùng cháy trong những cuộc đời trôi đi trong sự nhàm chán của những toan tính, những nhọc nhằn quyền lợi. Những khoảnh khắc không ai dự đoán trước. Tự thân chúng có thể tồn tại bất tử. Khi trôi đi, chúng để lại trong trái tim khổ chủ một khoảng trống vĩnh viễn trong tim. Nhưng tôi hồ như không thấy được khoảnh khắc này từ chuyện tình trong sách. 

Chuyện tình Lệ Giang - Hoa Nam

Sự mệt mỏi có thể bao phủ bất cứ thứ gì. Bất kể bạn cô đơn đau khổ, hay hưng phấn vui vẻ, cơn mệt mỏi đến có thể bao trùm lên tất cả - tr. 28. 

Có người làm thay đổi số phận của người khác một cách hoàn toàn vô thức, song lại hoàn toàn không biết đến số phận ấy. Trên thế giới đầy rẫy loại người như thế, và thế giới này chủ yếu được tạo thành bởi những người như thế. Kỳ thực rất nhiều khi, chúng ta chính là loại người ấy, thay đổi số phận của người khác mà hoàn toàn không hay biết, chẳng khác gì thằng ngu cả - tr. 107. 

 …người ta không nên chết vì yêu. Tình yêu chẳng bao giờ chỉ cho chúng ta đến con đường chết cả, tình yêu luôn muốn chúng ta sống, cho dù là dày vò và đau đớn, tình yêu vẫn mãi yêu cầu chúng ta tiếp tục sống tiếp – tr. 131. 

Mỗi người đều có số mệnh riêng của mình. Số mệnh là thứ rất kỳ quái, ai cũng có, nhưng chẳng bao giờ thấy được. Nó trôi nổi vô định, quỷ thần không biết, có khi chỉ cần một chút gió thổi cỏ lay thôi cũng làm nó kinh động, có lúc, mặc cho bạn khóc than thế nào, nó vẫn hiên ngang không thèm nhúc nhích – tr. 132.

 Đời người chỗ nào không vương vấn – tr.299.  

(Vũ Văn Cường dịch, NXB Hội Nhà văn & Nhã Nam, 2010)