Bắt trẻ đồng xanh – J. D. Salinger

…tiền ! Rốt cuộc nó luôn luôn làm cho bạn đau khổ - tr.176.

Một vài sự kiện chỉ nên nguyên vẹn như ban đầu – tr.189.

Nếu bạn làm chuyện gì rất khá, thì sau một lúc, nếu bạn không coi chừng, bạn sẽ bắt đầu hợm hĩnh. Và khi ấy bạn không còn khá nữa – tr.195.

Nếu một người nào ít nhất chịu khó lắng nghe thì cũng không tệ lắm – tr.264.

…rất nhiều khi thầy không sao biết được cái gì thầy khoái nhất chừng nào thầy chưa khởi sự nói về một cái mà không phải thầy khoái nhất. Nghĩa là đôi khi thầy không khỏi lâm vào cảnh ấy. Điều tôi nghĩ là, ta phải để yên cho một người nào nói nếu ít nhất câu chuyện nó cũng hào hứng và khi nó đang khoái về một chuyện gì… Có một vài điều mình không thể nào cứ quy nạp hay giản lược gì hết. Nghĩa là thầy không thể nào cứ quy nạp và lược giản một điều gì chỉ vì một người nào muốn thầy làm thế - tr. 282.

Tôi nghĩ rằng cái dốc mà chú đang lăn xuống là một thứ dốc khủng khiếp. Không bao giờ người xuống dốc được nghe hay cảm thấy mình chạm phải đáy hố. Họ cứ việc lăn xuống, lăn xuống. Cái dốc ấy dành cho những người, vào một lúc nào đó trong đời, đi tìm một cái gì mà hoàn cảnh và những người xung quanh không thể đem lại cho họ, hay họ nghĩ là không thể đem lại cho họ. Bởi thế họ bỏ cuộc, không thèm tìm kiếm nữa. Họ bỏ cuộc ngay cả trước khi họ thực sự bắt đầu –tr. 286.

Dấu hiệu của người chưa trưởng thành là, họ muốn chết một cách cao thượng vì một sự nghiệp, trong khi dấu hiệu của một người trưởng thành là họ muốn sống một cách khiêm nhường vì một sự nghiệp – tr.287.

Rất nhiều người, nhất là cái lão già tâm phân học ở đây, cứ hỏi cho được là tôi có chịu chuyên cần khi trở về lại trường vào tháng Chín sắp tới hay không. Theo ý tôi thì câu hỏi đó thật ngu xuẩn. Nghĩa là tôi muốn nói làm sao bạn có thể biết được bạn sẽ làm gì cho đến khi bạn làm thật ? Câu trả lời là, bạn không thể biết. Tôi nghĩ là tôi sẽ chuyên cần, nhưng làm sao bạn biết được.  Tôi thề đấy, thật là một câu hỏi ngu ngốc – tr.325.

Bạn đừng có kể cho ai nghe bất cứ cái gì. Nếu bạn kể, bạn tự dưng khởi sự nhớ tất cả mọi người – tr.326.

(Phùng Khánh dịch, NXB Văn học và Nhã Nam, 2013)

Tình yêu là chuyện viển vông thôi

Dạo này mỗi sớm trở dậy đã thấy trong không khí có cái hơi lành lạnh của mùa thu. Nếu là sớm mai của ngày vừa qua một trận mưa thì chừng như mùa đông đang gần ngoài song cửa. Có lần bâng quơ nói với T, câu nói về thời gian, rằng bây giờ là tháng 9 rồi. Lại nghe cô nức nở qua điện thoại. Nỗi sợ thời gian. Phụ nữ 30 đều sợ thời gian. 

Rất lâu, cậu bạn đang học tiến sĩ tự dưng nhắn tin cho tôi, sau vài câu, cậu bảo: “kiếm chồng đi”. Qua tin nhắn hiện trên màn hình điện thoại, tôi không hình dung được cậu bây giờ ra sao. Cậu cũng có thể nào hình dung về tôi. Qua tin nhắn trên màn hình điện thoại, tôi chỉ bảo: chuyện tình cảm rất khó nói, để tự nhiên. Cậu lại dặn, thuận theo tự nhiên nhưng cơ hội đến phải chớp lấy… 

Rất ít người mở lời nói với tôi về chuyện tình cảm. Là từ bao giờ, tôi như kẻ ngoại đạo trong tình yêu. Là từ bao giờ, tôi không nói với ai về tình yêu và người ta nghĩ tôi không thích đề cập đến tình yêu. Là từ bao giờ, có lần tôi đã thẳng thắn từ chối lắng nghe một người, chỉ bởi tâm sự nào của họ cũng dẫn đến nỗi đau trong tình yêu – ôi những cuộc tình, sao người ta có thể yêu nhiều lần, lần nào cũng say đắm và đau khổ và dù thế vẫn yêu, đến thế trong một cuộc đời… Tôi nói với họ, chuyện tình cảm là cái vòng luẩn quẩn. Câu chuyện nào suy cho cùng cũng giống nhau. Lý do đó có thích hợp không, khi vì sao tôi vẫn đủ kiên nhẫn cho nhiều câu chuyện đời, chuyện nghề - chúng cũng không ít lẫn lộn xoay vòng như nhau, mà không là chuyện tình… Dù sao, bất kể thế nào, có một sự thật là cơ hội để làm bạn với một con người của tôi cũng đã vì thế mà mất đi… 

Từ lúc nào đó, tôi thấy sợ cái khoảnh khắc khi một người muốn chia sẻ với tôi những gì rất riêng tư của họ. Để rồi đến lượt mình, tôi càng sợ bản thân vô tình trở thành nỗi sợ như thế của người khác. Từ lúc nào đó, những chia sẻ như nhiên, với tôi, cũng lấp lửng đầy những bất an, lo sợ, giữa cái tự ti và cái kiêu hãnh làm người… Chúng ta không bao giờ biết rõ sức nặng của những điều từ tâm can mình trong trái tim người khác. Và tổn thương là khi nhận ra mình đã nhầm lẫn. Nhầm lẫn về vị trí bản thân trong đời người khác... Ngày xưa, nghe bản nhạc Bài tình ca mùa đông của Trầm Tử Thiêng, tôi thích nhất chính là câu: “Để rồi sắp gặp nhau mới biết em không đợi nữa”. Rõ nghĩa hơn thì trước đó là câu này “Hẹn hò sẽ vì nhau qua phong ba, anh cố bước đôi chân chậm quá”. Với tôi, những câu hát ấy là khía cạnh chân thực nhất của cuộc đời, của tình yêu… 

Nhưng có lúc, trong cái lành lạnh của buổi sớm mai, tôi le lói cái suy nghĩ, giữa cơ man những loay hoay bạc tiền dù chẳng ra đâu vào đâu, một ngày, có một người sẽ đi ngang qua tầm mắt tôi, khi tôi đang ngước nhìn lên... Và tôi yêu, tình yêu giản đơn, không lo sợ… Nếu đời sống vốn chẳng là gì, nếu tôi giống như cái cây bên vệ đường, ít ra vào những giây phút cuối trong đời mình, tôi có thể nói: tôi đã yêu, thực sự… Nhưng cái suy nghĩ nhuốm màu tiểu thuyết này, chiếm chưa trọn một phút trong một ngày, kỳ thực không làm lòng tôi ấm lại… 

Có gì đâu mà khóc 
Hạnh phúc chỉ là điều bịa đặt 
Nên tình yêu là chuyện viển vông thôi. (LQV)

Ở quán cà phê của tuổi trẻ lạc lối – Patrick Modiano

Trong dòng chảy miên viễn những phụ nữ, đàn ông, trẻ con, và chó, tất tật diễu ra rồi rốt cuộc tan biến dọc các phố, ta những muốn lưu giữ một khuôn mặt, đôi khi. – tr.16.

Anh có thật lòng tin rằng một cái tên và một địa chỉ là đủ, sau này, để lần lại một sợi dây đời ? – tr. 19.

Người ta không già đi. Với những năm tháng trôi qua, nhiều người và nhiều thứ rốt cuộc trở nên hài hước và nực cười đến mức bạn ném vào họ và vào chúng một cái nhìn trẻ con – tr.33.

Trong cái cuộc đời đôi khi với ta thật giống một vùng đất rộng lớn hoang vu không biển chỉ đường này, ở giữa tất tật những đường hội tụ ảo và những chân trời đã mất, ta những muốn tìm các điểm mốc, dựng ra một dạng sơ đồ để không còn cảm giác mình phải lèo lái vô hướng nữa. Thế nên, ta dệt những kết nối, ta cố biến những gặp gỡ chẳng may trở nên vững chắc hơn – tr.49-50.

"Chúng tôi đang cố tạo ra những mối liên hệ…" Những cuộc gặp trên phố, tại một bến tàu điện ngầm vào giờ cao điểm. Khoảnh khắc ấy lẽ ra người ta phải dùng còng tay tự buộc mình với nhau. Mối liên hệ nào kháng cự nổi đợt sóng người cuốn ta đi, làm ta trôi dạt ? – tr. 56.

Nếu mọi thứ được viết ra rõ ràng giấy trắng mực đen, thì nghĩa là chuyện đã xong rồi, giống như trên các nấm mồ người ta khắc tên và ngày tháng vậy – tr.74.

Thật là ngốc, điều mà tôi nói với anh đây… Chẳng có gì để hiểu cả… Khi thực sự yêu một người, thì ta cần phải chấp nhận cái phần bí ẩn của người ấy… Và chính vì thế mà ta yêu người ấy…Phải không hả, Roland?... - tr. 138.

(Trần Bạch Lan dịch, NXB Văn học và Nhã Nam, 2014)