Một chuyến đi

Tôi đi đi lại lại trong phòng. Trong đầu không ngừng nghĩ. Phải làm gì đó. Phải làm gì đó. Tôi như muốn phát điên. Tình cảnh trì trệ này còn kéo dài đến bao lâu? Tôi gục gặc đầu, lẩm nhẩm, chỉ hai chữ: thê thảm, thê thảm…

Chỗ của tôi hiện giờ là nơi cố định thân mình trước một màn hình vi tính. Gõ gõ. Đánh đánh. Chính xác từng từ từng chữ. Thoảng gia nhập vào hội tám chuyện. Yên phận với đồng lương khá. Cho đến ngày, tóm được một anh chàng vương giả. Tự nhiên sẽ sở hữu một gia đình và những tài sản kèm theo. Rồi đời sống cơ bản sẽ thăng triển, theo cách đó… Nhưng ở trong tôi là một cảm giác gần như hoảng loạn bởi tôi không chắc liệu đó có phải chính xác là điều tôi muốn hay không hay thật ra là tôi chẳng muốn gì. Vấn đề nghiêm trọng của tôi, biểu hiện của trạng thái vật và vật vờ như thể một linh hồn lạc lối của tôi. Như lời An đã nói. Tôi chỉ là một đứa vật và vật vờ. Điều này tổn thương tôi. Dứt khoát.

Tôi muốn đi xa. Hễ cứ mang trong lòng cảm giác bức bối là tôi nghĩ đến một chuyến đi. Bất luận là đi đâu, chỉ cần rời khỏi chốn quen thuộc này. Nhưng bao giờ tôi cũng đứng trước máy rút tiền tự động, mâu thuẫn giữa ước vọng cá nhân và những trách nhiệm hiện tại. Để rồi không biết bao nhiêu lần, tôi lại tặc lưỡi nhủ lòng khất lần sau. Cứ như vậy, chuyến đi của tôi như trì hoãn vô tận. Trong khi cảm giác ngột ngạt mỗi lúc một đầy.

Vẫn có những người sống những ngày hoàn toàn giống nhau nhưng rất hạnh phúc. Mộc là một ví dụ. Anh làm chủ một hiệu sách nhỏ. Tôi thường đến đây từ khi còn là cô học sinh cấp hai. Ngày đó, chị anh còn là người quản lý hiệu sách. Đến năm tôi tốt nghiệp đại học thì anh thay thế. Tôi ít có thói quen bắt chuyện với người khác, ngay cả khi đó là người tôi đã gặp hàng chục lần, dù là ở trong bất cứ môi trường nào. Nhưng dù tôi vô tình như vậy thì những con người đã tình cờ chứng kiến tôi trưởng thành qua năm tháng vẫn kịp biết và nhận ra tôi theo cách của họ. Có lẽ đó là lý do vì sao trong lần đầu tiên trò chuyện với Mộc, tôi đã có cảm giác rất thân quen. Đôi lúc hình dung lại, tôi vẫn không thể hiểu tại sao suốt một thời gian dài, tôi có thể không làm quen với một người bạn như Mộc. Tôi chắc rằng trong nhiều giai đoạn sống của mình, tôi đã bỏ lỡ những con người thú vị mà tôi có thể hoàn toàn chân thành kết làm bạn. Nhưng điều nuối tiếc này kỳ thực lại rất nhanh chóng qua đi. Con người, dù thế nào, đến cuối cùng cũng sẽ trở nên xa lạ với nhau.

Thỉnh thoảng tôi tham gia tiệc tùng. Thường là những bữa tiệc hào nhoáng và ngớ ngẩn. Đại loại tôi có thể nghe thấy những mẩu thoại kiểu này:

- Tội nghiệp con bé đó, nó cố gắng lắm mà cuối cùng cũng vớ phải thằng chồng nghèo rớt!

- Ừ, em cũng nghe nói nó tính toán chuyện chồng con ghê lắm! Nhưng đằng nào thì cũng là cái số thôi chị à, khó mà cưỡng cầu lắm!

Nó khiến tôi chợt nhớ đến những ngày tháng ngồi trên giảng đường, vào những giờ rỗi, dạng câu chuyện nói trên quả tình nhét đầy hai tai tôi. Bao giờ cũng vậy, trong đầu tôi chỉ vụt lên câu hỏi: “Vậy tình yêu thì sao?”. Thế giới dường như thay đổi nhiều so với khi tôi là cô bé mười lăm, mười sáu tuổi. Bởi thoáng chốc mà tất cả những gì tôi nghe người khác đề cập về tình yêu là những tiện nghi cần thiết cho nó để có thể làm thành một cuộc hôn nhân mỹ mãn mà không phải là về chính nó. Sự rung động, những tình cảm sâu kín, ước vọng ở bên nhau, ước vọng yêu thương, ước vọng đắp bù... tất cả những thứ đó đã lẫn vào đâu giữa huyên náo đời sống?

Sau này, có lần ngẫu nhiên mà An lại trả lời cho tôi, khi cô ấy bảo rằng: “Khi cuộc sống quanh chị không ngừng vận động, và có quá nhiều điều mới mẻ thúc giục chị, tự nhiên chị sẽ cảm thấy chỉ có tình yêu thôi thì không đủ. Giả sử chị chưa từng yêu ai, và giả sử rằng chị sống không từng biết đến sự chật vật, thì chị có thể nghĩ tình yêu vĩ đại lắm. Chị có thể lập tức chọn tình yêu mà không cần phải băn khoăn. Nhưng cứ thử có tình yêu mà chưa từng có gì cả, chị sẽ hiểu tình yêu không tồn tại như là điều tuyệt vời nhất. Và hàng tá người sẵn sàng đánh đổi, không luyến tiếc”.

An là đồng nghiệp của tôi. Cô ấy đẹp như một giấc mơ. Tôi nhớ vào lần đầu tiên trông thấy cô ấy, tôi đã biết cô ấy là cô gái có khả năng phát ra ánh sáng. Thứ ánh sáng mà người ta dễ dàng bị hút vào. Và yêu thích không băn khoăn. Tôi nghe nói, cô ấy bỏ một chàng trai vô dụng nào đó và ngả vào tình yêu của một người đàn ông thành đạt. Tôi cũng nghe người ta kháo thêm rằng chính mối quan hệ này đã giúp An nhanh chóng có được vị trí tốt ở công ty, khi cô vì nó mà từ bỏ nghề “gõ đầu trẻ” trước đây. Thực hư những lời này tôi không rõ. Nhưng An ý thức rất rõ về những gì mà cô có và những gì mà cô muốn có. Cô ấy là mẫu người luôn đứng trong cái đích của mình.

Tôi có thể bỏ những ngày nghỉ, để ngắm Mộc. Và anh chẳng bao giờ phiền muộn khi có tôi ngồi đờ đẫn trong hiệu sách. Tôi cứ ngồi như vậy, không biết là trong bao nhiêu lâu của thời gian. Tôi nhìn thấy những lớp người tìm đến mua sách. Cũng như tôi khi cùng mục đích. Họ chọn lựa, họ cân nhắc. Đi từ kệ sách này đến kệ sách khác. Bàn tay mân mê quyển sách này đến quyển sách khác. Hạ xuống, nâng lên. Và khi tìm được tác phẩm ưng ý, họ tiến đến bàn tính tiền nơi Mộc bao giờ cũng hiền lành chờ sẵn. Không ít người đến rồi đi mà không mang được quyển sách nào về. Cũng có người đã đọc hẳn hoi hết một quyển sách lại vờ đi tới đi lui chọn lựa rồi  bỏ đi lúc nào không hay. Tôi nhìn thấy Mộc từ đầu đến cuối khi thì đứng ở bàn tính tiền, gần cửa ra vào, mỉm cười chào khách hàng, khi thì vùi đầu vào quyển sách nào đó, khi thì hăng hái giới thiệu sách. Dù làm gì, anh cũng toát lên vẻ nhẹ nhàng an vui. Cái vẻ mà tôi không nhìn thấy nơi chính mình. Dù tôi cho rằng công việc của anh tuyệt đối không thú vị hơn công việc của tôi.

“Tôi vốn rất yêu sách. Từ nhỏ tôi đã nghĩ, nếu có thể suốt ngày ở trong bốn bức tường quây toàn là kệ đựng đầy sách thì thật không gì bằng. Tuy thế, tôi lớn lên với với mục tiêu là hoàn thành hy vọng của chị tôi, chứ không phải của tôi. Tôi đã từng đi làm và làm không tệ, nhưng thú thật ngoài mức lương cao, thì đó là một công việc chán khủng khiếp. Bên cạnh đó là cảm giác lúc nào cũng như

bị kiểm soát. Tôi nhanh chóng nhận ra tôi chưa từng từ bỏ ước mơ của mình khi còn là một cậu bé. Tôi nghĩ hẳn là cô hiểu, chỉ khi được ở một nơi mà xung quanh là những thứ mình thực sự yêu thích, người ta mới cảm thấy như đang ở một nơi mà họ có thể gọi là nhà. Khi tôi ở đây, tôi không nghĩ rằng tôi đang làm việc. Mà tôi đang sống với điều mà tôi say mê. Hiển nhiên, điều khiến cô say mê không phải là điều bất cứ ai cũng có thể hiểu”.

Tôi thích dáng vẻ nhẫn nại thành thật của Mộc mỗi khi anh nói. Và cả cách mà anh cười. Nó giống như là anh hiểu tất cả sự đổi thay trên thế gian này nhưng vẫn nguyện một lòng sống thủy chung với trái tim mình. Ở ngay đây, trong một hiệu sách mộc mạc giản đơn. Tôi lại nghĩ đến một chuyến đi xa. Không phải để tìm kiếm điều gì. Đôi khi bạn cần thoát ra khỏi tình trạng hiện tại hơn là mong mỏi một cái gì đó ở tương lai.

Khoảng thời gian tháng năm, tháng sáu, thời tiết như hiện thân của một cô nàng đỏng đảnh. Nắng mưa thất thường mà ngày âm u thường lấn lướt ngày chói chang. Cũng khoảng thời gian này, lượng hồ sơ tôi phải làm luôn tương đối ít đi. Hai hiện tượng này không hiểu có mối quan hệ nhân quả với nhau không, chỉ biết rằng chúng cộng lại khiến tôi có cảm tưởng ngày trở nên dài và buồn chán hơn. Không có những bận rộn chi phối, tôi càng đi gần đến suy nghĩ muốn từ bỏ. Tôi chẳng có lý do gì. Ngoại một đáp án ở ngoài tri thức.

“Em đã đinh ninh thế nào cũng có lúc chị rời khỏi đây. Chẳng phải là cách nói văn vẻ gì đâu, cũng chẳng phải vì cái cảnh thường thấy ngày nay là người ta cứ thay hết làm này đến chỗ làm nọ, mà cứ như là sự an bài vậy, ở những người như chị, thế nào cũng sẽ đến lúc từ bỏ những gì được xem là căn bản đời sống để đi tìm những thứ xa xăm không ai hiểu, thể như là ý nghĩa cuộc đời chẳng hạn. Tuy với em điều này có thể nói là kỳ quặc nhưng... Như người ấy đã nói với em, mỗi người có một đáp án riêng về cuộc đời, nếu con đường chẳng may rẽ làm hai nhánh, hãy sống tốt nhé!”.

An chìa tay ra cho tôi. Cử chỉ của cô ân cần. Tôi nhìn vào mắt An, nhận thấy trong đó le lói nỗi buồn chia xa. Chúng tôi thuộc hai mẫu người khác nhau, giả sử không gặp nhau ở nơi kết thành tình đồng nghiệp thì cũng chưa chắc có thể kết bạn thâm giao. Nhưng người này trong sự khác biệt với người kia đã luôn cố gắng thấu hiểu đối phương. Khiến cho giây phút tôi gửi lời chào tạm biệt cô ấy bỗng trở thành khoảnh khắc khó quên.

Tôi đến chào Mộc. Nói với anh rằng tôi đã rút sạch tiền trong tài khoản, gửi một ít về cho gia đình và toàn bộ số còn lại sẽ dành cho việc đi xa một thời gian. Anh chỉ bảo sớm muộn gì tôi cũng sẽ làm điều đó.

“Từ khi còn là cô gái nhỏ đến bây giờ, cô nhớ không, cô vẫn thường đọc toàn những sách đi sâu về tìm hiểu nội tâm. Tôi đoán vì cô loay hoay mãi mà không tìm ra con đường cho mình. Để rồi đi lạc và mãi trăn trở về điều đó. Tôi nghĩ thay đổi hoàn cảnh sống cũng tốt, có thể sẽ giúp cô nhận thức ra điều mới mẻ mà chỉ đọc sách thôi thì không đủ. Có điều, giọng Mộc trở nên trầm ngâm, hiệu sách của tôi sẽ nhớ cô”.

Tôi bỗng muốn hỏi Mộc về người bạn gái trước đây, người đã không thể đi chung đường cùng Mộc khi anh chọn cho mình một cuộc sống khác với mong ước của cô ấy.

“Thật ra thì tôi đã tin rằng hay muốn tin rằng cô ấy sẽ ủng hộ sự chọn lựa của tôi. Tôi đã nghĩ về cuộc sống của tôi và cô ấy, suốt một thời gian dài. Như thế này: ban ngày cô ấy đi dạy, tối về có thể cùng tôi trong hiệu sách, đến khi thành phố về khuya, lại cùng nắm tay về nhà. Cuộc sống bình yên như vậy, đã ở trong giấc mơ tôi ngay từ thời gian tôi vẫn còn ngập đầu trong những dự án ở công ty trước đây. Tôi cứ mơ mà vô ý quên rằng nó chỉ là giấc mơ của riêng tôi mà thôi. Nên cô ấy chẳng có lỗi gì khi chủ động rời xa tôi. Vì chính tôi cũng đã tự có sự chọn lựa của mình. Về sau này, tôi đã nhận ra rằng, có lẽ, những gì sâu kín trong nhau, chúng tôi chưa hề chạm tới để thấu hiểu nhau. Và không hiểu nhau thì tự nhiên con người dù tha thiết với nhau thế nào cũng sẽ xa nhau”.

“Anh có nghĩ chính là vì xa nhau mà người ta sẽ chẳng thể nào hiểu nhau được không?”

Mộc không trả lời câu hỏi của tôi. Anh chỉ nói, anh đang nghĩ về chuyến đi của tôi, và không hiểu sao lại có cảm giác rằng anh có thể hình dung ra tôi mỗi ngày trong chặng hành trình của mình. Anh cũng nói với tôi rằng, tôi không cần phải liên hệ qua một đường dây điện thoại để hỏi xem anh đang trải qua một cuộc sống thế nào, bởi chỉ cần nhắm mắt lại và nghĩ đến anh, tôi tự nhiên sẽ biết anh đang làm gì dù không hề ở gần anh. Cuối cùng anh nói, vấn đề chỉ là con người ta có hướng về nhau không thôi.

Mộc tiễn tôi ra cửa. Tôi chợt rất muốn biết Mộc còn nhớ cô gái ấy không nhưng rồi tôi chỉ nói rằng tôi muốn nhìn thấy người con gái anh yêu. Mộc đưa cho tôi mặt dây chuyền bên trong có tấm hình nhỏ mà dưới bóng nắng hoàng hôn, gương mặt cô gái phản chiếu đẹp như một giấc mơ. Tôi bất giác bật cười.

Này, dù sao thì cô sẽ trở về. Tôi sẽ đợi cô!

Rồi chúng tôi trầm ngâm trong một cái ôm. Một cái ôm của tình đồng chí. Nhưng tôi nghĩ tôi thích Mộc hơn một người bạn. Anh rất ấm áp nhưng cũng rất kiên cường. Tôi tự hỏi anh có thể nào dành cho tôi một sự chờ đợi thủy chung?

Tôi sẽ luôn ở đây.

Có tiếng nói vọng theo tôi khi mà tôi đã bước đi đủ xa để không chắc về điều tai mình nghe được. Nhưng tôi vẫn thấy cảm động. Như là tôi đã biết trước cho dù chuyến đi kéo dài bao lâu và bao xa, tôi cũng sẽ quay về. Nơi có một người đợi tôi…

(Hết)

Viết vào khoảng tháng 2 năm 2008
Chỉnh sửa lại vào tháng 2 năm nay (bao gồm cái tựa)