Làm lành với hôn nhân – Elizabeth Gilbert

(Dạo mua quyển sách này có lẽ cái mà tôi nhắm đến lại là quyển Ăn, cầu nguyện, yêu – có thể được xem như là phần trước của nó. Thế nhưng, trong khi đi qua đi lại, lúng túng trước rất nhiều kệ sách, gần như không biết phải chọn ra quyển nào thì tôi nhìn thấy Làm lành với hôn nhân. Đọc đôi ba dòng giới thiệu, tôi quyết định sẽ tìm Ăn, cầu nguyện, yêu đọc trước. Nhưng quyển này đã được xuất bản cách đó khá lâu và có vẻ như không có mặt ở nhà sách nữa. Và có vẻ như cuối cùng, vì nản lòng, tôi đã bước ra khỏi nhà sách với Làm lành với hôn nhân. 

Tôi có một hình dung sơ lược về phần trước của nó, tức là quyển Ăn, cầu nguyện, yêu. Tất nhiên không có gì là phức tạp trong việc nối kết hai phần này với nhau. Sự thực là chúng ta có thể đọc chúng một cách riêng biệt. Không phải là một câu chuyện có nhiều lớp lang, nhân vật hay tầng sâu ý nghĩa. Quyển sách cung cấp những thông tin thú vị về phong tục hôn nhân ở vài nơi trên thế giới. Lồng trong đó là quan điểm suy nghĩ của tác giả. Trên hết là câu chuyện của chính cô ấy, người trải qua cú sốc ly hôn ở độ tuổi không còn trẻ và đang đi trên con đường tìm kiếm hạnh phúc, bắt đầu bằng việc chữa lành những vết thương, củng cố lại niềm tin trong tâm hồn mình. Cô là một nhà báo – nhà văn của Mỹ. Tôi thích những suy nghĩ, quan niệm của những kiểu phụ nữ như cô – kiểu phụ nữ có sự độc lập trong đời sống, được thừa hưởng sự giáo dục, được hun đúc bởi môi trường mà cô sinh sống để rồi có được những ý thức rõ rệt về giá trị bản thân. Đó không phải là điều mà mọi phụ nữ trên thế giới được thụ hưởng dù họ xứng đáng đến đâu. 

Những gì được viết ra bởi tác giả nữ này có thể nói là rõ ràng, dễ hiểu và giàu ý nghĩa như kiểu một cuốn sách dạy về giá trị cuộc sống. Ngòi bút của cô tỉnh táo. Những suy nghĩ của cô đủ thực tế để không tạo sự huyễn hoặc cho chính mình hay cho độc giả. Nhưng ngòi bút ấy cũng không tách rời tình yêu, cốt tủy của mọi giá trị nhân văn. Vậy nên, sự tỉnh táo cần thiết ấy cũng chỉ là phương tiện để nhìn rõ trái tim, nhìn rõ đời sống và rồi trả lại đời sống sự nguyên bản của nó. Từ đó chữa lành những vết thương và mở lòng trước hạnh phúc…)

…lẩn khuất đâu đó bên dưới bề mặt êm ả ban đầu, mọi mối quan hệ mật thiết đều chứa đựng những cơn sóng ngầm có khả năng tạo nên một thảm họa mang tính hủy diệt – tr. 23.

 …hôn nhân là một nơi đi vào dễ hơn trăm ngàn lần thoát ra. Vì không bị ràng buộc bởi pháp luật nên những cặp đôi yêu nhau nhưng chưa kết hôn có thể chấm dứt mối quan hệ tồi tệ bất cứ lúc nào. Nhưng các bạn, những người đã kết hôn hợp pháp đang muốn thoát khỏi một tình yêu bất hạnh - có thể nhanh chóng phát hiện ra rằng một phần không nhỏ trong  hôn nhân của bạn phụ thuộc vào nhà nước, và rằng có khi bạn phải đợi rất lâu mới được nhà nước cho phép bỏ đối phương. Vì vậy, bạn có thể thấy mình bị mắc kẹt nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm trời trong một mối quan hệ ràng buộc bởi pháp lý, không còn tình yêu, cảm giác chẳng khác gì một tòa nhà đang bốc cháy. Một tòa nhà bị bốc cháy trong đó bạn, bạn thân mến của tôi, bị còng tay vào một nơi nào đó dưới tầng hầm, không thể giật còng để thoát thân, trong khi khói bốc lên cuồn cuộn và xà nhà đang sập xuống… - tr.23-24.

…sự can thiệp của định mệnh đôi khi có thể được xem như một sự khuyến khích chúng ta đối mặt hoặc thậm chí vượt qua những nỗi sợ hãi nhất của bản thân. Không cần là thiên tài thì mới nhận ra rằng, ít nhất, việc bị số phận đưa đẩy đến mức phải làm một điều mà ta thường xuyên ghét cay ghét đắng và sợ hãi cũng có thể mang đến cho ta một cơ hội trưởng thành thú vị - tr. 46.

Trái tim của bất kỳ ai, không phân biệt độ tuổi, giới tính, tôn giáo và địa vị xã hội, đều có thể tan vỡ vì tình yêu – tr.68.

Nếu bạn nghĩ rằng nói về tiền bạc là rất khó khăn khi bạn đang sung sướng trong tình yêu, hãy thử nói chuyện về nó sau đó, khi bạn đang buồn phiền, giận dữ và tình yêu của bạn đã chết – tr.180.

Cuộc đời là như thế đấy. Ta có ai đó trong một khoảng thời gian ngắn ngủi, và rồi người đó ra đi – tr. 187.

Chúng ta khó có thể tặng cho người khác một món quà nào giàu ý nghĩa hơn là khi ta chấp nhận họ một cách đầy đủ, yêu họ gần như bất chấp họ là ai – tr. 201-202.

…thật buồn khi cứ phải giữ trong lòng những điều ta không thể thay đổi về bản thân mình. Thế nên được ai đó nhìn nhận trọn vẹn, và nói chung là được yêu – là một tặng phẩm của con người gần đạt tới độ thần tiên – tr.202.

Có lẽ sự siêu việt không chỉ tồn tại ở những đỉnh núi cao trơ trọi hay trong bối cảnh tu viện, mà còn tồn tại ở bàn ăn, trong việc hàng ngày chấp nhận những khuyết điểm khiến ta bực mình nhất, mệt mỏi nhất ở người bạn đời – tr.203.

Có những cuộc hôn nhân đơn giản là cứ thế thối rữa qua thời gian, và đa phần trong số đó bắt buộc phải chấm dứt. Thế cho nên, chấm dứt một cuộc hôn nhân tàn lụi không hẳn là sự thất bại về mặt tinh thần, mà đôi khi có thể đại diện cho điều ngược lại với sự rời bỏ: đó là sự khởi đầu của niềm hy vọng – tr. 204.

...khi đề cập tới “sự khoan dung”, tôi không nói về việc học cách chịu đựng những điều kinh khủng… mà là học cách để làm sao hòa hợp được cuộc đời ta theo cách càng cởi mở càng tốt với một người vốn cơ bản là tử tế, tuy đôi khi có thể trở nên cực kỳ đáng ghét – tr.204.

…ở một thời điểm nào đó trong cuộc sống, chúng ta phải ngừng việc hành hạ bản thân về những sai lầm trong quá khứ - kể cả những sai lầm mà rõ ràng chúng ta rất đau đớn khi hồi tưởng lại – và chúng ta phải tiếp tục sống cuộc sống của mình – tr.222.

Chúng ta có xu hướng lý tưởng hóa các nền văn hóa nơi người ta kết hôn và sống như vậy mãi mãi, nhưng chúng ta không được tự động cho rằng sự lâu bền của hôn nhân luôn là một dấu hiệu của hạnh phúc hôn nhân – tr.226.

…kẻ nguy hiểm nhất trong cuộc đời người phụ nữ bình thường chính là người đàn ông của cuộc đời họ - tr.254.

Nếu một xã hội xem đạo đức tình dục của phái nữ đồng nghĩa với tất cả, còn đạo đức tình dục của phái nam đồng nghĩa với không gì cả, thì đó là một xã hội trái với luân thường đạo lý và bị bóp méo – tr.271.

(Phan Thị Thanh Hà dịch – NXB Hội Nhà Văn, Công ty Nhã Nam, 2011)