Chủ Nhật, 13 tháng 7, 2014

Hồ - Banana Yoshimoto

Chỉ thiếu tập truyện ngắn Thằn lằn là tôi có đủ những tác phẩm được dịch và xuất bản tại Việt Nam của Banana Yoshimoto. Cái gì khiến tôi có duyên với tác giả này đến vậy nhỉ? Khi đọc nhiều tác giả Nhật hơn, cũng như nhiều tác giả Trung hơn, bạn dễ dàng nhận ra những điểm giống nhau của họ. Điều đó có khả năng dẫn bạn đến thẳng sự nhàm chán và rồi từ từ bạn ít muốn chọn lựa các đầu sách thuộc về nền văn chương của đất nước ấy hơn (điều này tôi lại ít cảm thấy khi đọc sách của các nhà văn phương Tây). Văn học Trung Quốc, dù các đầu sách xuất bản tại Việt Nam chiếm thế thượng phong, từ lâu tôi rất ít đọc. Với văn học Nhật, ngoài Banana Yoshimoto, Haruki Murakami hay Ekuni Kaori là những tác giả có nhiều sách xuất bản tại Việt Nam (tôi tin rằng mình đã bỏ lỡ Dazai Osami, Kawataba hay Watanabe vì vậy chưa thể liệt kê tên họ vào đây). Vì vậy với tôi,  không ngần ngại nói rằng, Haruki Murakami ám ảnh hơn cả, dẫu cho nhân vật của ông có giống nhau cỡ nào đi chăng nữa. Nhưng hỏi tôi,  ở tư cách người đọc nữ, thích đọc ai hơn, tôi sẽ trả lời là tôi thích đọc Banana Yoshimoto hơn (khi tự hỏi và tự trả lời, bỗng tôi cũng thấy sáng rõ được lý do tại sao tôi mua sách của tác giả này nhiều hơn cả). Đọc Banana với tôi khá dễ chịu nhưng không phải kiểu dễ chịu làm cho người ta quên (thường thì chúng ta chỉ nhớ những gì làm chúng ta trăn trở hay đau đớn đúng không?!). Cái không quên ở đây không có nghĩa là bạn sẽ nhớ được chi tiết những gì bạn đã đọc của tác giả này, tôi vẫn phải nói vậy bởi vì điểm chung trong sáng tác vẫn có lúc làm tôi nhớ nhầm giữa tác phẩm này với tác phẩm khác, nhưng cái không quên nằm ở sức hút, kiểu “bảo chứng tên tuổi” của một diễn viên thực lực – tôi vẫn sẵn sàng để đọc những tác phẩm tiếp theo của Banana Yoshimoto và sự thực đúng là như vậy.  

Hồ là tác phẩm mới nhất của cô. Một câu chuyện trong trẻo về tình yêu. Dù những khía cạnh về cuộc đời Nakajima, được hé mở dần dần về cuối trang sách, cho thấy một quá khứ không phải không khủng khiếp, cách viết của Banana Yoshimoto vẫn tinh tế và nhẹ nhàng như không. Điều này khiến bầu không khí trong truyện, dù cô đơn, thuộc về những con người sống như biết không có ai cần mình, và mình cũng không có ai bên cạnh, quá khứ hay tương lai là một màn sương mờ ảo không rõ hình thù, vẫn đạt đến độ trong lành, tinh khiết tuyệt đối. So với những tác phẩm đã viết, tôi nghĩ Hồ còn tinh khiết, đôi chỗ hài hước và lấp lánh ánh sáng lạc quan hơn. Tuy nhiên, một ấn tượng khá lạ về tình yêu đôi lứa giữa Chihiro và Nakajima (so với tình yêu đôi lứa trong những tác phẩm đã đọc của cô) là tôi không sao không cảm thấy mối quan hệ của họ cứ như giữa hai người bạn gái với nhau. Là bởi nhà văn xây dựng Nakajima ôn hòa, nhẹ nhàng quá hay tình cảm của họ trong lành quá, dù không hề thiếu sự chung đụng thể xác, mà chúng ta thì vốn quen ngó nghiêng những bụi bặm ở đời, đến nỗi ta không thể không bật cười (dĩ nhiên là trìu mến) trước sự trong lành ấy?! Có lần tôi nhớ đọc được rằng sở dĩ nhà văn chọn bút danh Banana vì đó là một cái tên rất trung tính. Và thú thật là đôi khi tôi cũng cảm thấy tình yêu mà Banana Yoshimoto viết cũng là thứ tình yêu rất trung tính.

---
 
Được yêu là thế. Là khi một người ‘muốn chạm vào mình, muốn tỏ ra dịu dàng với mình’ – tr. 18. 

Nghe một câu chuyện trắc trở của người khác cũng giống như cầm tiền của người ta vậy, không thể chỉ nghe xong để đấy. Bởi vì đã nghe nghĩa là ta đã nhận lấy trách nhiệm – tr.41. 

Thừa nhận mình không hiểu những chuyện mình thực sự không hiểu chính là tôn trọng người đó – tr.50.

Chỉ ở giai đoạn đầu của tình yêu người ta mới chịu đựng điều mình không thích vì người kia. Tới khi cả hai biết rõ điều người kia không thích thì tự nhiên họ sẽ không còn làm thế nữa – tr. 83.

Quan trọng nhất không phải là đấu tranh để xóa đi sự khác biệt, mà là thấu hiểu sự khác biệt và lý do tồn tại của những người khác – tr. 135. 

Theo tớ, những kẻ như bọn mình rốt cuộc chẳng thể đứng ở giữa mãi được. Là những kẻ bên rìa, tớ nghĩ bọn mình đừng nên quá nổi bật… Tuy nhiên, điều gì không thể nhân nhượng thì phải kiên định đến cùng, bằng không bọn mình sẽ chỉ là những kẻ trốn chạy cuộc đời mà thôi - tr.138. 

"Đây là lần đầu tôi thực lòng thích một ai đó. Tuy nặng nề nhiêu khê, nhưng sự đền đáp thì lớn lao. Lớn lao vô cùng, khiến tôi cảm thấy như đang nhìn lên bầu trời. Cảm thấy như đang ở trong máy bay mà ngắm biển mây bừng sáng bên ngoài. 

Nó quá ư đẹp đẽ, thành ra cũng giống như một nỗi buồn. 

Nó thật giống với cái cảm giác khi chợt nhận thức rằng, nếu nhìn đời bằng đôi mắt mở to, ta sẽ thấy thật ra khoảng thời gian mình được sống trên đời này chẳng nhiều nhặn gì" - tr. 139. 

Hạnh phúc luôn là thứ mà về sau người ta mới nhận ra. Phải chăng là tại những cảm giác của nhục thể như mùi vị hay sự mệt mỏi không tồn tại trong kỉ niệm ? Mà chỉ có những điều tốt đẹp chợt bừng lên trước mắt ? – tr. 141. 

 "Hóa ra có một thứ tình yêu như thế… 

Thứ tình yêu không chỉ là lo lắng cho nhau, ôm nhau vào lòng, muốn được ở cùng nhau, mà là thứ tình yêu chính vì phải cố kìm nén thật chặt ở trong lòng nên mới cảm nhận được một cách tuyệt đối đến vậy. Là thứ tình cảm thực sự đằng sau những giăm bông và tiền mặt. 

Chẳng gì đáng quý bằng sự nhạy cảm để nhìn thấu được điều đó" - tr. 146. 

Không phải vì rượu vào mà thành ra hạ tiện, mà vốn dĩ đã hạ tiện nên mới thành hạ tiện – tr. 173. 

Con người, một cách bản năng, luôn tìm cách lẩn trốn về phía dễ chịu hơn, về phía không có đau đớn – tr.182. 

Dù đi tới đâu trên thế giới này thì con người nhìn chung vẫn vậy thôi. Đâu cần phải tha thứ cho bằng hết lỗi lầm mới có thể yêu thương. Nghĩ như thế, ta sẽ dễ dàng bỏ qua với một tiêu chuẩn bớt khắt khe hơn – tr.195. 

Cuộc sống là những chuỗi ngày lặp lại tẻ nhạt và ở bên mình lúc nào cũng vẫn là con người ấy thì chỉ có sự bay bổng của con tim nhỏ bé mới ít nhiều đem lại sắc màu cho thế giới – tr. 195. 

Chẳng ai cấm sức nóng nhỏ nhoi từ niềm hy vọng sưởi ấm cho những bàn tay và đôi chân giá lạnh – tr. 201. 

(Uyên Thiểm dịch, NXB Hội nhà văn và Nhã Nam, 2014)

2 nhận xét:

  1. Hey N hâm, con cún khoả thân hồi cuối tuần N gửi í, mặt nó y chang em Pug mà

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. (Đôi mắt hình viên đạn vì comment không liên quan đến nội dung bài viết, hừ hừ): em đó không phải Pug đâu, mà là Bull Pháp (French Bulldog - có khác với English Bulldog và America Bulldog nha). Pug với Bull cũng có những điểm giống nhau như về tính tình hay đều là lông ngắn và nhìn có vẻ ú na ú nần. Nhưng mà diện mạo chúng cũng có khác biệt chứ (khung comment của blogspot thiệt là dở không cho chèn hình ảnh gì hết). Ngoài ra nếu xét về giá trị thương mại thì mấy em Pug giá bình dân hơn mấy em Bull nhiều đó.

      À, em Bull đó không có khỏa thân nha. Cha sinh mẹ đẻ nó vậy mà ^ __ ^

      Xóa

From The Day with Love

Từ ngày 7.7 đến nay, tôi bán được 24 cuốn sách. Một con số cụ thể nhưng vô cùng trừu tượng. Tất cả những người mua đều là người que...