Người đọc – Bernhard Schlink

Tại sao? Tại sao khi nhìn lại quá khứ thì những gì đẹp đẽ của chúng ta lại rạn nứt bởi sự thật xấu xa tiềm ẩn trong đó? Tại sao hồi ức về những năm tháng hôn nhân nhuốm cay đắng khi lộ ra rằng người kia chừng ấy năm có một người tình? Vì người ta không thể hạnh phúc trong tình cảnh đó được? Song người ta đã hạnh phúc cơ mà? Có lúc hồi ức không trung thành với hạnh phúc, nếu kết cục diễn ra đau đớn. Vì hạnh phúc chỉ đúng thật nếu nó vĩnh viễn tồn tại ? Vì chỉ cái gì đã từng đau đớn, cho dù không ý thức và không nhận ra, mới kết thúc đau đớn ? Nhưng thế nào là nỗi đau không ý thức và không nhận ra? – tr. 40-41.

Sự chối bỏ làm hại đến mối quan hệ không khác gì phản bội trắng trợn – tr. 74.

Cô không theo đuổi ý muốn riêng, mà đấu tranh cho sự thật và công lý của riêng cô. Sự thật ấy, công lý ấy – chỉ vì cô luôn luôn phải ngụy tạo chút ít, vì cô không bao giờ được hoàn toàn cởi mở, không bao giờ được là chính mình – là một chân lý thê thảm, một công lý thê thảm, nhưng là của riêng cô, và cuộc đấu tranh giành lấy chân lý và công lý ấy là cuộc đấu tranh của riêng cô.

Chắc chắc là cô đã hoàn toàn kiệt sức. Cô không chỉ đấu tranh trước tòa, cô đã và luôn luôn đấu tranh, không để chứng minh năng lực của mình, mà để che giấu những bất lực của mình. Một cuộc đời mà những lúc vùng dậy là những cuộc rút lui hiên ngang, những chiến thắng là những thất bại che đậy.

(tr. 131-132)

Nếu sự thật của những gì ta nói ra chính là hành động của ta, thì nói để làm gì – tr. 170.

… khi thời điểm lý tưởng đã lỡ, khi ta chối bỏ quá lâu, khi ta bị chối bỏ quá lâu thì cuộc đời đã quá muộn, ngay cả khi nó được vận hành mạnh mẽ và cuối cùng cũng được tưng bừng đón chào. Hay là không có chuyện quá muộn, chỉ có muộn, và muộn vẫn còn hơn là không bao giờ? – tr. 182.

… người ta cũng xua đuổi ai đó bằng cách đẩy người ấy vào một ngách nhỏ - tr. 191.

Những năm cô đơn phải chăng đã làm người ta không chịu nổi cuộc đời này nữa? Thà tự sát còn hơn rời chốn tu viện ẩn dật để quay lại với cuộc đời? – tr. 201.

(Lê Quang dịch, NXB Hội nhà văn & Nhã Nam, 2014)